تشخیص حق و باطل

سه محور اساسی برای تشخیص حق و باطل

1. علم و آگاهی : علم و آگاهی زیر بنای اصلی شناخت و تشخیص امور را تشکیل می دهد که بدون آن انسان گرفتار گمراهی و انحراف خواهد شد . 
حضرت علی علیه السلام چه زیبا می فرمایند « انسان نادان را نمی بینی مگر اینکه در میان افراط ( زیاده روی ) و تفریط( کند روی) » ( نهج البلاغه , حکمت , 70) 

2. معیار قرار دادن حق و سنجش افراد بر اساس آن : حضرت علی علیه السلام می فرمایند « همانا حق به شخصیتها شناخته نمی شود , خود حق را بشناس تا پیروان آن را بشناسی » 
و همچنین فرمودند « همانا دین خدا با موقعیت اشخاص شناخته نمی شود بلکه با معیار و نشانه حق شناخته می گردد , پس حق را بشناس تا اهلش را بشناسی » (میزان الحکمه , ص 1238) 
و همچنین فرمودند « بنگر به آنچه گفته شده نه به گوینده سخن » (غرر الحکم , ص 394)

3. آگاهی وشناخت نسبت به زمان و مقتضیات و شرایط زمانه : امام صادق علیه السلام فرمودند « کسی که به زمان خویش آگاه باشد مورد هجوم اشتباهات قرار نمی گیرد» (بحار الانوار , ص 269)

به نظر می رسد توجه به این سه محور اساسی , زمینه تشخیص حق از باطل را در بسیاری از مسائل روشن می کنند.